- Κυρία Βασιλείου, αν και έχετε γράψει διηγήματα και έχετε διακριθεί γι’ αυτά, το «Σκιές από το παρελθόν» είναι η πρώτη σας ολοκληρωμένη συγγραφική δουλειά. Η πρώτη σας σκέψη, όταν κρατήσατε το βιβλίο στα χέρια σας.
«Δεν το πιστεύω!» Αυτή ήταν η πρώτη μου σκέψη! Μπορεί να ακούγεται κλισέ, όμως ήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Και, επειδή αυτό το βιβλίο διήνυσε ένα μεγάλο ταξίδι μέχρι να καταφέρει να… βρει το λιμάνι του, δεν σας κρύβω πως κι εγώ η ίδια είχα αρχίσει πια να πιστεύω πως δεν ήταν το τυχερό του να εκδοθεί. Κι όμως…
- Αστυνομικό μυθιστόρημα με άρωμα Αμερικής. Γιατί αποφασίσατε να στήσετε το σκηνικό σας σε ένα ήσυχο, επαρχιακό μέρος των Η.Π.Α.;
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, παιδί ακόμα, προτιμούσα να διαβάζω βιβλία που η πλοκή τους διαδραματίζεται στο εξωτερικό. Μου αρέσει να γνωρίζω άλλους τόπους, άλλους ανθρώπους, ιδέες, έθιμα, συνήθειες, τρόπο ζωής… Και μέσα από τα βιβλία που διαβάζω και μέσω των ιστοριών που γράφω. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς· το χέρι μου πάει μόνο του!
Από την πρώτη στιγμή που αποφάσισα να γράψω τη συγκεκριμένη ιστορία, ήξερα ότι το σκηνικό θα έπρεπε να είναι ακριβώς αυτό: μια μικρή πόλη, μια κλειστή κοινωνία, όπου ένα τέτοιο γεγονός δεν θα είχε ξεχαστεί ως σήμερα, παρόλο που έχουν περάσει είκοσι χρόνια. Γιατί στις Η.Π.Α.; Γιατί η γραφή μου είναι επηρεασμένη από τα αμερικάνικα αναγνώσματά μου και γιατί μια καλή φίλη μου «σύστησε» την πόλη του Έιμερι, την οποία θεώρησα εξαρχής ως το ιδανικό σκηνικό για να στήσω την πλοκή.
- Είναι το αστυνομικό μυθιστόρημα ένα δύσκολο και απαιτητικό είδος συγγραφής;
Όλα τα λογοτεχνικά είδη διαθέτουν έναν βαθμό δυσκολίας. Η όλη διαδικασία της συγγραφής είναι μαγευτική, αλλά έχει και τις δυσκολίες της ταυτόχρονα. Βέβαια, το αστυνομικό μυθιστόρημα απαιτεί κάποια πράγματα πιο εξειδικευμένα, που άλλα είδη δεν απαιτούν. Για παράδειγμα, την έρευνα. Σε πολλά επίπεδα. Από την περιγραφή ενός όπλου ή ενός πτώματος μέχρι το ψυχολογικό προφίλ του δράστη, πρέπει να είσαι συνεπής και ακριβής. Δεν μπορείς να γράφεις ό,τι να ’ναι, χωρίς να ψάξεις πρώτα τι ακριβώς ισχύει για το καθένα από αυτά.
- Θα μας μιλήσετε λίγο για τα στάδια συγγραφής του βιβλίου και την γέννηση της κεντρικής ιδέας;
Η αρχική ιδέα μού ήρθε εντελώς ξαφνικά, σε μια στιγμή που σκεφτόμουν διάφορα άσχετα πράγματα. Και ήταν η εξής: «Πώς αντιμετωπίζει κανείς μια απώλεια στη ζωή του; Και πώς επηρεάζεται από αυτήν ο κοινωνικός περίγυρος του ατόμου που χάνεται;» Από αυτή τη σκέψη ξεκίνησαν όλα. Θα μπορούσε να έχει προκύψει κι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα, ίσως, όμως για μένα το αστυνομικό είναι μονόδρομος. Κι έτσι, άρχισα να στήνω την αστυνομική πλοκή επηρεασμένη από αυτήν την αρχική ιδέα. Από κει και πέρα, έγραφα όποτε είχα χρόνο ή έμπνευση. Πήρε περίπου ενάμιση χρόνο μέχρι να ολοκληρωθεί.
- Η ιστορία σας βασίζεται στην απώλεια ενός μικρού παιδιού. Τι σας έκανε να ορίσετε ως βάση του βιβλίου σας ένα τόσο δύσκολο και απαιτητικό θέμα;
Η απώλεια είναι μια βαριά, δύσκολη και τρομακτική λέξη. Όλοι την έχουμε ζήσει, δυστυχώς. Όλοι φοβόμαστε να χάσουμε ένα άτομο που αγαπάμε. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ένα παιδί. Νομίζω πως αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος απ’ όλους, κάτι που κανείς δεν θέλει να σκέφτεται, γιατί αντιβαίνει στους φυσικούς νόμους που θέλουν τους γονείς -και εν γένει τους μεγαλύτερους ηλικιακά- να φεύγουν πρώτοι. Στο βιβλίο, η απώλεια της Λόρεν θα κοστίσει σε όλους μακροπρόθεσμα. Και θα τους επηρεάσει με πολλούς και ποικίλους τρόπους, που θα κινήσουν τους μοχλούς των γεγονότων που θα συμβούν παρακάτω. Προφανώς, αν δεν επρόκειτο για τον θάνατο ενός μικρού κοριτσιού, οι ήρωες δεν θα επηρεάζονταν το ίδιο και τα πράγματα θα ήταν εντελώς διαφορετικά.
- Οι ήρωες στηρίζουν τη ζωή τους σε αυτή την απώλεια και ταλανίζονται με τις επιλογές τους. Θεωρείτε ότι τα τραγικά πράγματα στην ζωή μας, μας ορίζουν;
Μας ορίζουν, όταν και όσο εμείς τους το επιτρέπουμε. Πολλές φορές, όμως, δεν είναι στο χέρι μας να το αντιμετωπίσουμε όλο αυτό κι αφηνόμαστε να παρασυρθούμε από τα συναισθήματά μας. Γιατί δεν είναι πάντα εύκολο να διαχειριστεί κανείς τα τραγικά γεγονότα της ζωής του. Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, πως αυτό αποτελεί και δικαιολογία για όποιο λάθος πράξουμε στο μέλλον. Οι πράξεις μας ξεχωρίζουν τους αληθινά δυνατούς από τους αδύναμους χαρακτήρες.
- Η ηρωίδα ζει και εργάζεται σε μια μεγαλούπολη. Γιατί αποφασίσατε να θέσετε ως ηρωίδα μια γυναίκα μακριά από το κεντρικό σκηνικό του βιβλίου;
Η Κρίστεν Χολμς, η ηρωίδα στην οποία αναφέρεστε, βίωσε την απώλεια της καλύτερής της φίλης σε παιδική ηλικία, όμως προχώρησε. Μένει μόνιμα στο Σικάγο, κάνει μια δουλειά που αγαπά και ζει όπως οποιαδήποτε φυσιολογική κοπέλα της ηλικίας της. Είναι δυναμική και δεν φοβάται να διεκδικήσει τα θέλω της. Και όταν επιστρέφει στο Έιμερι για να παραστεί στο μνημόσυνο της φίλης της, βιώνει ένα είδος θλίψης που νόμιζε πως είχε αφήσει για τα καλά πίσω της. Ένα είδος θλίψης που αρκετοί από τους μόνιμους κατοίκους δεν σταμάτησαν ποτέ να νιώθουν και που αυτή το γλίτωσε, γιατί δεν αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς της. Τώρα επιστρέφει για λίγο και ξαφνικά καλείται να αντιμετωπίσει κι εκείνη τις δικές της σκιές από το παρελθόν. Επιπλέον, αν δεν είχε φτιάξει τη ζωή της μακριά από το Έιμερι και δεν είχε άλλα βιώματα, δεν θα ήταν η Κρίστεν που συναντούμε στο βιβλίο, αλλά κάποια άλλη.
- Ένας άλλος, βασικός χαρακτήρας, είναι και αυτός της Κασσάνδρας. Θέλω να μας πείτε λίγο λόγια γι’ αυτόν τον πολύπλοκο και, ίσως, πιο αδικημένο χαρακτήρα.
Την Κασσάνδρα την αγάπησα πολύ, από την πρώτη στιγμή που τη δημιούργησα. Και είναι η ηρωίδα του βιβλίου που «κουβαλάει» και κάποια δικά μου κομμάτια – όσοι με γνωρίζουν καλά, δεν θα δυσκολευτούν να τα εντοπίσουν.
Είναι ένας χαρακτήρας δύσκολος, περίεργος, πολύπλοκος, εσωστρεφής. Μια γυναίκα απομονωμένη απ’ όλους, που κλήθηκε κι αυτή να διαχειριστεί μια μεγάλη απώλεια σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής της, την εφηβεία. Κι αυτό στοίχειωσε και όλη την υπόλοιπη ζωή της. Η Κασσάνδρα είναι το αντίθετο της Κρίστεν, που λέγαμε παραπάνω: δεν έφυγε ποτέ από το Έιμερι και δεν κατάφερε να αποτινάξει τη σκιά της απώλειας από πάνω της. Εμφανίζεται σε λίγα μόνο κεφάλαια, αφού στο μεγαλύτερο μέρος της πλοκής είναι εξαφανισμένη, και ουσιαστικά τη γνωρίζουμε σιγά σιγά μέσα από τα μάτια, τα λόγια και τις αναμνήσεις τρίτων. Από αυτά κυρίως διαμορφώνει άποψη ο αναγνώστης για τον χαρακτήρας της. Κι αυτό για μένα αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα «στοιχήματα» του βιβλίου. Ελπίζω το αποτέλεσμα -που επαφίεται σε κάθε αναγνώστη ξεχωριστά να κρίνει- να με δικαιώσει!
- Το χρήμα και ο έρωτας κάνουν την Γη να γυρίζει. Θεωρείτε ότι το βιβλίο σας θα μπορούσε να βασιστεί σε αυτή την αρχή;
Αν εξαιρέσουμε τους ψυχοπαθείς δολοφόνους (που οι ίδιοι και τα κίνητρά τους είναι μια άλλη, ξεχωριστή κατηγορία), οι λόγοι που οδηγούν κάποιον στο έγκλημα είναι κυρίως οι εξής: πάθος, χρήμα, έρωτας, εκδίκηση, ζήλια. Αυτοί είναι οι κύριοι άξονες που κάνουν, όπως είπατε, τη Γη να γυρίζει. Κι εδώ βρίσκουμε τουλάχιστον δύο από αυτούς – και ίσως υπάρχει και κάποιος άλλος ακόμα (;). Αυτό που εμένα προσωπικά με ιντριγκάρει, και ως συγγραφέα και ως αναγνώστρια, είναι ο τρόπος με τον οποίο δικαιολογείται το εκάστοτε έγκλημα. Γιατί, σύμφωνα με την οπτική του δράστη, έχει κάποιον λόγο που κάνει όσα κάνει και προσπαθεί να δικαιολογήσει τις πράξεις του. Το σημαντικό είναι να πείσει γι’ αυτό και τον αναγνώστη. Όχι για να του δώσει δίκιο, φυσικά, αλλά για να τον καταλάβει.
- Οι αρετές μας μάς χαρακτηρίζουν, αλλά τα πάθη μας μάς καθοδηγούν. Είναι οι ήρωες τόσο αδύναμοι, που έγιναν έρμαια των παθών τους;
Όχι όλοι. Μερικοί καταφέρνουν να ελέγχουν τα πάθη τους, έστω και με προσωπικό κόστος και μεγάλη προσπάθεια. Άλλοι αφήνονται να παρασυρθούν, είτε γιατί είναι αδύναμοι είτε γιατί είναι αδιάφοροι για την κατάληξή τους. Μερικές φορές, όταν νιώθεις πως έχεις χάσει τα πάντα, δεν σε ενδιαφέρει τίποτα και κανένας πια. Στις Σκιές από το παρελθόν, συγκεκριμένα, μόνο όταν ο αναγνώστης φτάσει στην τελευταία σελίδα θα είναι σε θέση να αποφασίσει ποιοι ήταν τελικά οι νικητές και ποιοι οι χαμένοι, ποιοι οι δυνατοί και ποιοι οι αδύναμοι. Τότε θα μπορέσει να διαμορφώσει άποψη για όλους: για τα κίνητρά τους, για τις πράξεις τους, για την εν γένει συμπεριφορά τους. Και θα είναι σε θέση να βγάλει τα συμπεράσματά του και να τους κρίνει.
- Πείτε μας λίγα λόγια για τα μελλοντικά συγγραφικά σας σχέδια.
Η αλήθεια είναι πως, από τη στιγμή που τέλειωσα το συγκεκριμένο βιβλίο, είχα 2-3 ιδέες στο μυαλό μου για τα επόμενα. Καταπιάστηκα κατά διαστήματα με όλες, όμως μία από αυτές «έκατσε» καλύτερα στο μυαλό μου και ασχολούμαι τώρα συστηματικά μαζί της. Πρόκειται επίσης για αστυνομικό μυθιστόρημα, εννοείται. Τα μόνα που μπορώ να αποκαλύψω, προς το παρόν, είναι πως διαδραματίζεται σε μια γνωστή πόλη των Η.Π.Α., (μια πόλη που αγαπώ πολύ και πάντα ήθελα να γράψω κάτι που θα λαμβάνει χώρα εκεί) και πως αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι πιο ζόρικα, αφού η αστυνομία θα έχει να αντιμετωπίσει έναν επικίνδυνο σίριαλ κίλερ.
Σας ευχαριστούμε για την όμορφη κουβέντα και ευχόμαστε στο «Σκιές από το παρελθόν» να είναι καλοτάξιδο.
Κι εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία και τις πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις σας!
Το βιβλίο της κυρίας Βασιλείου «Σκιές από το παρελθόν» εκδίδεται από τις εκδόσεις Ωκεανίδα και θα το βρείτε εδώ: https://www.greekbooks.gr/skies-apo-to-parelthon.html
