Το Χάλοουιν (Halloween) και η Μέρα των Νεκρών (Día de los Muertos ή Day of the Dead) είναι δύο ιδιαίτερες γιορτές, πολύ δημοφιλείς και αγαπητές στους κατοίκους των χωρών όπου εορτάζονται. Επειδή έχουν αρκετά κοινά στοιχεία, πολλοί τις μπερδεύουν και νομίζουν πως η Μέρα των Νεκρών είναι το αντίστοιχο Χάλοουιν του Μεξικού. Παρακάτω παρουσιάζονται οι ομοιότητες, αλλά και οι διαφορές τους, για να μπουν επιτέλους τα πράγματα στη θέση τους!
Τι είναι και πότε εορτάζεται: Το Χάλοουιν (η λέξη προέρχεται από τη φράση «All Hallows’ Eve», δηλαδή της Γιορτής των Αγίων Πάντων) γιορτάζεται σε αρκετές χώρες, στις 31 Οκτωβρίου. Έχει τις ρίζες του στις παγανιστικές τελετές των Κελτών για το τέλος της εποχής της σοδειάς. Αρχικά η συγκεκριμένη γιορτή ονομαζόταν Σόουιν (Samhain), μια κέλτικη λέξη που σήμαινε το «τέλος της σοδειάς». Την τελευταία ημέρα του Οκτώβρη, σύμφωνα με τον μύθο, άνοιγε η πόρτα που οδηγούσε στον άλλο κόσμο και οι ψυχές των νεκρών έμπαιναν στον δικό μας και περιφέρονταν στη Γη. Αργότερα, πήρε την ονομασία Χάλοουιν.
Η Μέρα των Νεκρών γιορτάζεται κυρίως στο Μεξικό, σε κάποιες άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και από τους λατινόφωνους κατοίκους των ΗΠΑ, από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 2 Νοεμβρίου. Οι απαρχές της χρονολογούνται περίπου δυόμισι με τρεις χιλιάδες χρόνια πριν, όταν οι Ινδιάνοι γιόρταζαν τη μνήμη των προγόνων τους. Η γιορτή διαρκούσε έναν ολόκληρο μήνα και εορταζόταν τον ένατο μήνα του ημερολογίου των Αζτέκων.
Χώρα προέλευσης: Το Χάλοουιν προέρχεται από την Ιρλανδία, ενώ η Μέρα των Νεκρών, όπως ήδη αναφέραμε, από το Μεξικό.
Θρησκεία: Το Χάλοουιν έχει παγανιστικές ρίζες, μιας και προέρχεται από τους Κέλτες. Σήμερα βέβαια γιορτάζεται κατά κόρον από τους χριστιανούς, αν και τα τελευταία χρόνια αποτελεί κυρίως μια διασκεδαστική γιορτή. Αντίθετα, η Μέρα των Νεκρών, που έχει τις ρίζες της στον χριστιανισμό, συνεχίζει να διατηρεί κυρίως τον αρχικό θρησκευτικό χαρακτήρα και σκοπό της.
Σκοπός: Σκοπός του Χάλοουιν είναι ο εορτασμός της μεταθανάτιας ζωής, που ακολουθεί τον θάνατο, αλλά και η διασκέδαση και οι ευφάνταστες μεταμφιέσεις. Εκείνος της Ημέρας των Νεκρών είναι να θυμηθούν οι ζωντανοί τους νεκρούς τους, να προσευχηθούν για τις ψυχές τους και να αφήσουν προσφορές για εκείνους σε βωμούς που φτιάχνουν στα σπίτια τους και επάνω στους τάφους τους.
Εορτασμός: Το Χάλοουιν γιορτάζεται από μικρούς και μεγάλους. Οι άνθρωποι σκαλίζουν κολοκύθες με τη μορφή του Τζακ Ο’ Λάντερν, διακοσμούν τα σπίτια και τις αυλές τους με διάφορες τρομακτικές φιγούρες, όπως σκελετοί, μάγισσες, φαντάσματα κτλ., διοργανώνουν spooky πάρτι μεταμφιεσμένων, ενώ τα παιδιά τριγυρνούν μασκαρεμένα από σπίτι σε σπίτι και ζητούν ζαχαρωτά και γλυκά, προκειμένου να μη σκαρώσουν διάφορες μικροζημιές στους ιδιοκτήτες – το γνωστό «Φάρσα ή Κέρασμα» («Trick or Treat»).
Στο Μεξικό, η Μέρα των Νεκρών είναι εθνική εορτή. Οι Μεξικάνοι επισκέπτονται το νεκροταφείο, αφήνοντας φαγητά, φρούτα και άλλες προσφορές στους νεκρούς συγγενείς τους, προκειμένου να τους «καλοπιάσουν» και να έρθει το πνεύμα τους να τους επισκεφθεί, ενώ φτιάχνουν ιδιωτικούς βωμούς στα σπίτια τους, στους οποίους τοποθετούν διακοσμητικά κρανία, αναμμένα κεριά, λουλούδια, ζαχαρωτά και μια φωτογραφία του νεκρού. Η κάθε περιοχή έχει και τα δικά της ιδιαίτερα έθιμα για τον εορτασμό της Ημέρας των Νεκρών, όμως στα περισσότερα μέρη της χώρας γιορτάζουν τη μνήμη των μικρών παιδιών και των νέων στις 31 Οκτωβρίου και 1 Νοεμβρίου, ενώ των ενηλίκων στις 2 Νοεμβρίου. Η ατμόσφαιρα θυμίζει περισσότερο εορταστική συνάθροιση, παρά θρήνο. Ούτως ή άλλως, οι Μεξικανοί έχουν μια ιδιαίτερη φιλοσοφία για τον θάνατο, τον οποίο θεωρούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής.
Παραδοσιακό φαγητό: Τα πιο αγαπημένα και γνωστά φαγητά της γιορτής του Χάλοουιν είναι η κολοκυθόπιτα, τα μπισκότα σε σχήμα φαντασμάτων, μαγισσών, κολοκύθας κ.ά., τα διάφορα ζαχαρωτά, αλλά και τα κέικ σε σχήμα νεκροταφείου. Της Ημέρας των Νεκρών, το «Ψωμί των Νεκρών» (Pan de Muerto, ψωμί σε σχήμα νεκροκεφαλής), οι ζαχαρωμένες κολοκύθες, τα ζαχαρωτά σε σχήμα νεκροκεφαλής και το αγαπημένο φαγητό του εκάστοτε νεκρού.
Φιγούρες: Η διασημότερη φιγούρα του Χάλοουιν είναι η σκαλισμένη κολοκύθα του Τζακ Ο’ Λάντερν, ενώ της Μέρας των Νεκρών η Νεκροκεφαλή Κατρίνα.
Σύμβολα: Σύμβολο του Χάλοουιν είναι η κολοκύθα και της Μέρας των Νεκρών η νεκροκεφαλή.
